Dit boekverslag is geschreven door: Addy Pool - pedagogisch begeleider KomKids

“Een kind is nooit te jong om antwoord op een vraag te krijgen….” Dat is een eerste zin die je leest achterop dit boek. Dat klinkt aannemelijk maar in het geval van de seksuele opvoeding van kinderen is dat niet altijd even makkelijk. Althans, dat vinden opvoeders….. Want meestal komen er vragen uit onverwachte hoek, op onverwachte momenten en op zeer ongelegen plaatsen…… kinderen houden geen rekening met ons ongemak. Waarom zouden ze ook?

Voordat kinderen geboren worden begint hun ontwikkeling; op alle gebieden is het kind bezig zich nieuwe ervaringen op te doen en zich vaardigheden eigen te maken. Dat is ook zo op het gebied van seksualiteit, want deze ontwikkeling staat niet los van bijvoorbeeld de emotionele, de sociale, de lichamelijke en de morele ontwikkeling van kinderen. Maar, zo legt Sanderijn van der Doef in het eerste hoofdstuk uit; seksualiteit bij kinderen is iets anders dan bij volwassenen. Om te begrijpen wat kinderseksualiteit is moeten we ons eerst afvragen wat we in het algemeen onder seksualiteit verstaan. En zo begint de confrontatie met je eigen referentiekaders maar ook met kaders vanuit bijvoorbeeld de wet en maatschappelijke denkbeelden over dit onderwerp. Voorop staat dat kinderseksualiteit niet vergeleken mag worden met volwassen seksualiteit. Voor kinderen zijn aspecten van huidcontact, nieuwsgierigheid naar elkaars lichaam, de ontdekking dat iets prettig voelt en speciale vriendschappen ontwikkelen zaken die een belangrijke rol spelen in hun seksuele ontwikkeling.

In dit boek legt Sanderijn van der Doef in prettige taal uit hoe deze ontwikkeling gaat en hoe je als opvoeder hierin een rol speelt. Geen enkel moment tijdens het lezen van dit boek voelde ik een gêne of irritatie opkomen en dat is juist bij een onderwerp als kinderen en seksualiteit best goed mogelijk.

In hoofdstuk 2 komen de ontwikkelingsfases van baby tot puber aan bod; wat gebeurd er ongeveer rond die leeftijd en in welk gedrag uit zich dat bij kinderen? Zo kan je tot de slotsom komen dat sommige dingen heel normaal zijn, of juist niet….

Dat een goede opvoeding van groot belang is en eigenlijk ook een voorwaarde om succesvol aan het leven te kunnen deelnemen daar zijn we het over het algemeen wel over eens in Nederland (en wat ‘goed’ is daarover kunnen we eindeloos discussiëren…..). Maar dat een goede seksuele opvoeding ook van groot belang is, daar hebben we het minder vaak over. Een seksuele opvoeding betekent niet alleen goede feitelijke informatie verstrekken, maar het daadwerkelijk begeleiden van de ontwikkeling tot volwassenen. Op blz. 40 beschrijft Sanderijn van der Doef de 10 tips voor een seksuele opvoeding. Onderzoek wijst uit dat een goede seksuele opvoeding ervoor zorgt dat jongeren later op een veiliger vrijen en op een latere leeftijd beginnen aan seksuele gemeenschap. Bovendien blijkt dat zij weerbaarder zijn en beter hun eigen grenzen kunnen aangeven en die van anderen respecteren.
Stel; je wilt best met je kind praten over relaties en seksualiteit maar jouw vraag is meer: wat kun je kinderen eigenlijk wel en niet vertellen? In hoofdstuk 4 staan de onderwerpen om met je kind te bespreken per fase genoemd. Ingedeeld op de onderwerpen lichamelijke en emotionele ontwikkeling, persoonlijke vaardigheden, relaties, seksueel gedrag, seksualiteit en gezondheid en (niet de minste) maatschappij, cultuur en religie. Ook hier geldt natuurlijk, het is een richtlijn, het biedt een handvat aan de opvoeder.

Dat ook dit onderwerp onderhevig is aan de maatschappelijke veranderingen beschrijft hoofdstuk 5: Grenzen aan kinderseksualiteit. Bepaal je grenzen als opvoeder en respecteer de grenzen van kinderen. Daarbij is ook aandacht voor grensoverschrijdend gedrag.

Wellicht roept het lezen van dit boek weer nieuwe vragen bij je op; het boekje besteed uitgebreid aandacht aan de ‘meest gestelde vragen’…. Wie weet staat die ene vraag die jezelf hebt er ook bij. Opzoek naar meer antwoorden? Kijk eens op een van de nuttige websites achterin dit boek. Misschien ben je dan iets meer voorbereid op die ene ongemakkelijke vraag op het verkeerde moment en verkeerde plek…..

Auteur: Sanderijn van der Doef
ISBN: 9789021618906
Uitgever: Ploegsma